HISTORIA LIBRI ACTUUM APOSTOLORUM
CAPUT LXXIX: De causa dissensionis inter Paulum et Barnabam
Eo autem anno quo ascendit Petrus de Antiochia Romam, Paulo et Barnaba Antiochiae remanentibus, erat quidam procurator in Judaea, qui per violentiam sibi voluit usurpare potestatem constituendi summum pontificem, et mutandi pro arbitrio suo, et ut posset summum sacerdotem unum vel duos constituere eodem anno. Et videntes Judaei, quod non possent ei resistere, petierunt ab eo licentiam consulendi Claudium imperatorem Romanorum, ut ejus voluntate hanc potestatem obtineret, alioquin desisteret, et concessit eis. Et cum misissent nuntios Romam, erat ibi Agrippa, filius Herodis Agrippae, quem pater decedens in manu Claudii dimiserat. Claudius autem differebat eum mittere in Judaeam tanquam dominum tum propropter soevitiam Judaeorum tum propter teneritudinem aetatis ejus. Iste audiens, quod causa populi sui ageretur, intercessit pro eis et obtinuit. Et rescripsit Claudius procuratori, ut ab hujusmodi exactione desisteret, et destitit. Et rescripsit Judaeis, ut super hoc gratias agerent Agrippae ad cujus intercessionem hoc obtinuerant, et Judaei significaverunt ei, ut mitteret eis Agrippam, et faceret eum tanquam regem et dominum, ipse tamen adhuc distulit. Postea vero quando visum est ei, misit eum in Judaeam, non tamen reddidit ei totam terram patris, qui totum regnum integre obtinuit, sed dedit ei Galaditidem regionem, scilicet ultra Jordanem, terram duarum tribuum, et dimidiae tribus, et dedit ei potestatem constituendi summum sacerdotem in Jerusalem pro arbitrio suo, quam negaverat procuratori. Iste fuit Agrippa, in cujus regnum secesserunt fideles de Judaea imminente excidio Jerusalem, ab angelo praemoniti, sicut habes super Matthaeum. Sed nunc prosequamur de Paulo et Barnaba, qui adhuc demorabantur in Antiochia evangelizantes verbum Dei, et Judas abierat, Sila cum eis remanente. Post aliquot dies visum est eis commodum, reverti per civitates, in quibus praedicaverant verbum Dei, et visitare fratres, et confirmare eos in fide. Barnabas autem voluit habere in comitatu suo Joannem, qui cognominabatur Marcus. Paulus autem noluit, dicens: Non assumendum esse, quia in fronte aciei constitutus nimis trepide steterat, et quia timore mortis a praedicatione destiterat, quando scilicet a Pamphylia descendens reversus est in Jerusalem. Ideoque non erat assumendus ad praedicationem, ne alios malo exemplo laederet. Et facta est dissensio, ita ut discederent ab invicem. Et excusant eos sancti, quia non discesserunt odio commoti, sed a Spiritu sancto ad hoc excitati, ut divisi pluribus locis praedicarent, et plures lucrifacerent. Barnabas autem, assumpto Marco, navigavit Cyprum. Ex eo autem, quod noluit dimittere eum, perpenditur fuisse ejus cognatus. Leguntur autem fuisse consobrini. Paulus autem profectus est assumpto Sila, quem Dominus ad hoc remanere fecerat, ut ei cooperaretur, et perambulabat Syriam et Ciliciam. Postea venit in Derben et Lystram, ubi erat quidam Christianus nomine Timothaeus, filius mulieris viduae, vel Judaeae, natus de patre gentili, cui perhibebant testimonium religionis omnes fideles, qui erant Lystris. Hunc constituit Paulus episcopum eorum, sed circumcidit eum pro tollendo scandalo Judaeorum, ne scandalizarentur, quod haberent episcopum incircumcisum, non quod legalia post veritatem Evangelii essent necessaria, paulatim tamen non subito Judaeis erant tollenda, et quasi cum honore mater sepelienda fuit. Postea eduxit secum Paulus Timotheum, et transeuntes per civitates praecipiebat observari decreta apostolorum, et seniorum, qui erant in Jerusalem, et Ecclesiae confirmabantur et multiplicabantur.